ความเชื่อ เรื่อง "ผี"

     ผี  เป็นปรากฏการณ์ที่ไม่สามารถพิสูจน์ หรือตรวจวัดได้ด้วยเครื่องมือที่เชื่อถือได้ จึงยังไม่เป็นที่ยอมรับในทางวิทยาศาสตร์ แต่เป็นความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับเรื่องความตาย และมีอยู่ในเรื่องเล่ามานานในอดีต ผู้คนมักหวาดกลัวกับผี ไม่ว่าขณะที่เจอกับผี จะมีสติสัมปชัญญะครบถ้วน หรือไม่ก็ตาม โดยสัญชาติญาณแล้วเมื่อรู้สึกว่าตนเจอผี คนจะตัดสินใจที่จะหนี พูดคุยเสียงดังๆแม้ว่าจะคุยคนเดียว สวดมนต์ต์ ขออภัยที่ล่วงเกิน หรือวิธีใดวิธีหนึ่งเพื่อทำให้ตนรู้สึกปลอดภัยขึ้น

     ผี  เป็นความเชื่อดั้งเดิมของมนุษย์แต่ครั้งโบราณทุกชาติ ทุกเผ่าพันธุ์ ตั้งแต่ยุคก่อนจะมีศาสนา แม้ปัจจุบันนี้ ความเชื่อเรื่องผีจะเลือนหายไปบ้างแล้ว แต่ก็มีผู้คนส่วนมากที่เชื่อในเรื่องผีและสิ่งลี้ลับแม้ในประเทศที่เจริญแล้วก็ตาม

     ผี  ในคติความเชื่อของคนไทยจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ คือ ผีดี และ ผีร้าย ผีดี คือบรรพบุรุษที่คอยคุ้มครองดูแล แต่ถ้าไม่เคารพไม่บูชา ไม่เซ่นสวรวง ก็อาจให้โทษได้เช่นกัน เช่น ผีบ้านผีเรือน เป็นต้น ส่วนผีร้าย คือ ผีที่คอยรังควาญ ไม่มีประโยชน์ เช่น ผีปอบ ผีกระสือ เป็นต้น

    ผี อาจจะมีมาได้ในหลายลักษณะ แต่ส่วนมากมักจะปรากฏในรูปของอดีตมนุษย์ หรือมีลักษณะบางส่วนที่ค่อนข้างคล้ายกับมนุษย์ ผู้ประสบเหตุการณ์เช่นนี้มักมีความกลัวที่ฝังใจ และเชื่อว่าการที่เจอผีนี้ จำเป็นที่จะต้องทำพิธีกรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อความสบายใจ หรือเพื่อความปลอดภัย เช่น การกรวดน้ำ ทำพิธีสะเดาะห์เคราะห์ ทำบุญอุทิศส่วนกุศล ทำพิธีส่งวิญญาณ ฯลฯ ตามแต่ความเชื่อของแต่ละท้องที่ หรือ แต่ละบุคคล

ในทางจิตวิทยา อธิบายว่า การที่มนุษย์กลัวผีเกิดจากการที่กลัวบรรพบุรุษ

คติความเชื่อเรื่องผี    เป็นคติความเชื่อที่มีอยู่ในปัจเจกชนแต่ละคน ซึ่่งพยายามหาคำตอบในปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ผีเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจเหนือธรรมชาติ ที่อยู่เหนืออำนาจการควบคุมของมนุษย์ เมื่อมนุษย์มาอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม มนุษย์มีความผูกพันกันและได้แสดงพฤติกรรมร่วมกันเกิดเป็นพิธีกรรมที่เกี่ยวกับความเชื่อเรื่องผี

พูดคำว่า "ผี" คนทั่วไปคิดถึง "วิญญาณ" (soul) ของคนที่สิ้นชีวิตไปแล้ว หรือเป็นวิญญาณที่ล่องลอยอยู่ในธรรมชาติ ดีบ้างร้ายบ้าง หลายกรณีผู้คนสร้างบ้านให้ผีอยู่ ตามทุ่งนา ป่า เขา ในหมู่บ้าน บริเวณบ้าน ตามถนนหนทางและสถานที่ต่างๆ
       
เดิมทีผู้คนในท้องถิ่นนับถือผีเป็นหลัก ต่อมาศาสนาพราหมณ์-ฮินดูเข้ามาพร้อมกับ "เทวดา" ซึ่งก็คือ "ผี" นั่นเอง แต่มี "ระดับ" กว่าผี ไล่ผีให้ตกลงไปอยู่ในฐานะด้อยกว่า
       
ผีหรือเทวดาคือการสร้างสรรค์ของจิตที่สะท้อนประสบการณ์ความสัมพันธ์ของตนเองกับความเป็นจริง อธิบายความสัมพันธ์กับสิ่งต่างๆ รอบด้วยด้วยบุคลาธิษฐาน (personified) มองเห็นผีเป็น "ตัวตน" คล้ายคน เป็นพลังจินตนาการเช่นเดียวกับเรื่องราวเกี่ยวกับตำนาน นิทาน นิยายทั้งหลาย